Haşir Suresi

Önceki Sure: Mücadele Suresi ← Kur'ân → Mümtehine Suresi: Sonraki Sure

Bu sureyi Haşir suresi okuma sayfasında mealiyle beraber okuyabilirsiniz

Surenin adındaki Haşir kelimesi sürgün anlamındadir. Öldükten sonra dirilme ve toplanma için Haşir maddesine gidin

Haşir (الحشر) Suresi Kur'ân-ı Kerim'in 59. suresi olup Mücadele ve Mümtehine sureleri arasında yer alır. Hz. Peygamber yatıp uyumadan önce Müsebbihât’ı (tesbihle başladıkları için bu adla anılan beş sûre (Hadid, Haşr, Saf, Cuma ve Tegābün); bazı rivayetlerde İsra ve A'lâ suresi dahil edilerek 7 sure)) okur ve bunlarda bin âyetten daha faziletli bir âyetin bulunduğunu söylerdi. Sûrenin nüzûl sebebi, Yahudi kabilesi Nadîroğulları’nın daha önce Hz. Peygamber ile imzaladıkları tarafsızlık antlaşmasını bozmalarıdır. Bedir'i kazanında Müslümanlarla ittifak eden bu kabile Uhud Gazvesi’nin müslümanlar aleyhine sonuçlanması üzerine fikir değiştirip Mekkelilerle anlaştı. Bu ihaneti öğrenen Resûl-i Ekrem onları hiç beklemedikleri bir anda kendi yurtlarında kuşatma altına aldı. Hiçbir yerden yardım gelmeyen ve Allah'ın yüreklerine korku düşürdüğü Beni Nadir yurtlarını terkedip sürgüne râzı oldular. Sûrede yer alan bütün âyetler, bir toplumun Allah’a inanıp güvenmek ve O’nun rızâsını gözetmek sayesinde nasıl güçlü bir birlik oluşturacağına dikkat çeker; böyle bir milletin önüne çıkan bütün engelleri aşabileceğini vurgular. Peygamberimizin tavsiyesi üzerine sabah ve akşam namazlarından sonra üç defa "Eûzü billâhi's-semîi'l-alîmi mine'ş-şeytâni'r-racîm" dedikten sonra Haşr sûresinin sonundaki üç âyetin (22., 23. ve 24. ayetler) sünnete riayet niyetiyle okunması adet olmuştur. Bediüzzaman cemaatin iştiyakına ve okuyanın niyetine göre bu ayetlerden önce Haşir suresinin 20. ve 21. ayetlerinin okunmasıyla efdaliyetin bozulmayacağını söyler.

Risale-i Nur'da Haşir Suresi ve ayetleri hakkındaki dersler:

• İlk inen Alak suresinde sin harfi 8 defa geçer. Sin ile başlayan İsra dahil 8 sure (Yasin, A'la, Cuma, Hadid, Haşir, Saff, Teğabun ve İsra) vardır (Yasin'in ilk ayetindeki sin harfi adıyla zikredildiğinden sin ile başlayan surelerden kabul edilir).
• Bediüzzaman Kur’an’ın her bir âyetinin hidayet nurunu neşredip küfür karanlığını nasıl dağıttığını görmek isteyenlerin kendisini Kur’an’ın inmeden önceki cahiliyet asrında farzetmelerini ve her şey gaflet karanlığı altındayken Kur’an’ın ulvi lisanından göklerde ve yerde bulunan her şeyin Allah'ı tesbih ettiğini beyan eden Hadid suresinin 1. ayeti, Cuma suresinin 1. ayeti, Haşir suresinin 1. ayeti, Teğabun suresinin 1. ayeti, Saff suresinin 1. ayeti ve İsra suresinin 44. ayeti gibi âyetlerin o ölmüş mevcudatı işitenlerin zihninde nasıl dirilttiğini görmelerini ister. Yoksa o zamandan beri nurunu neşredip Kur’an’ın güneşiyle gündüz rengini alan bir vaziyet ile veya bu zamandan ülfet perdesiyle bakıldığında görülemeyeceğini hatırlatır. Bu hakikatın izahı 25. Söz'dedir.
• Bediüzzaman Nokta risalesinde (Mesnevi-i Nuriye) Kur’an'ın kâinatta tefekküre emir verdiği gibi fayda ve nimetleri sayan ayetlerin fasıla ve hatimelerinde çoğunlukla akla havale ve vicdanla müşaverete sevk etmek için Haşir suresinin 2. ayetinde geçen "Ey akıl sahipleri! İbret alın." mealindeki ibare gibi ibareler bulunduğunu beyan eder.
• İhlasa dair 20. Lema'da ve 21. Lema'da sahabelerin Haşir suresinin 9. ayetinde geçen "Kendileri zaruret içinde bulunsalar bile onları kendilerine tercih ederler." mealindeki ibare ile tarif edilen isar hasleti tavsiye edilir.
• Haşir suresinin 17. ayetinde ve daha pek çok ayette (Kur'an'da toplam 40 ayette) bazen cennetlikler bazen de cehennemlik için kullanılan "Hâlidîne Fîhâ (Ebedâ)" ([Orada] ebedi kalırlar) ifadesinin izahına ve ayrıca kafirlerin sınırlı dünya hayatını kafir olarak geçirmelerine karşılık cehennemde daimi kalmalarının Allah'ın hikmeti açısından uygun olduğu ve Allah'ın merhametine aykırı olmadığının izahına dair bahisleri topluca bu sayfada okuyabilirsiniz.
• Bediüzzaman'ın Kur’an’dan istifade ettiği ve 4 hatve (adım) olan acz, fakr, şefkat ve tefekkür tarîkını izah ettiği 26. Söz'ün zeylinde Haşir suresinin 19. ayetinde geçen "Allah'ı unutan ve bu yüzden Allah'ın da onlara kendilerini unutturduğu kimseler gibi olmayın." mealindeki ibarenin 2. hatveye işaret ettiğini söyler ve izah eder.
• Sabah ve akşam namazlarından sonra okunması sünnet olan Haşir suresinin son 3 ayetinden (22., 23. ve 24. ayetler) önce Haşir suresinin 20. ve 21. ayetlerinin okunmasıyla efdaliyetin terk olunup olunmayacağına dair bir soruya Barla Lahikasındaki bir mektupta cevap veren Bediüzzaman cemaatin iştiyakına ve okuyanın niyetine göre efdaliyet değişeceğini söyler.
• İbrahim suresinin 25. ayetinde geçen "Öğüt alsınlar diye Allah insanlara misaller getirir." mealindeki ibarede ve Haşir suresinin 21. ayetinde geçen "Bu misalleri insanlara düşünsünler diye veriyoruz." mealindeki ibarede beyan edildiği üzere Allah'ın insanlara misallerle hakikatları anlatmasına paralel olarak Bediüzzaman Risale-i Nur'da birçok hakikatı misallerle ders vermiştir. Bunu bir numunesi 22. Söz'deki misaldir.
• Bediüzzaman 12. Söz'de Kur’an’ın ism-i a’zamdan ve her ismin a’zamlık mertebesinden geldiğini bir parça anlamak isteyenlere içinde "Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağa indirseydik, muhakkak ki onu, Allah korkusundan baş eğerek, parça parça olmuş görürdün." mealindeki ibare geçen Haşir suresinin 21. ayeti gibi âyetlerin küllî, umumî, ulvi ifadelerine bakmalarını tavsiye eder.
• Cenab-ı Allah'ın her bir alemde tecelli eden pek çok isimleri vardır. Bu çok geniş hakikatın "En güzel isimler O'na mahsustur." mealindeki Haşir suresinin 24. ayetinin tefsir edilerek izah edildiği bahisleri 24. Söz'de okuyabilirsiniz.

Bilgiler

İsminin Anlamı ve Kaynağı: Sûre, ismini ikinci âyetteki “ilk sürgün” anlamına gelen “li evveli’l-haşr” ifadesinden alır. Burada sözü edilen haşrin kıyamet gününde mahşerdeki toplanmayı ifade etmediği, Benî Nadîr adlı yahudi kabilesinin Medine’deki yurtlarından çıkarılıp sürgüne gönderilmesiyle ilgili olduğu, hem sûrenin âyetlerinden hem de tefsir kaynaklarında verilen bilgilerden anlaşılmaktadır.

Diğer İsimleri: Benî Nadîr sûresi de denmiştir. Tesbihle başladıkları için “Müsebbihât” denilen beş sûrenin ikincisidir (diğerleri Hadid, Saf, Cuma ve Tegābün sûreleridir; bazı rivayetlerde İsra ve A'lâ suresi dahil edilerek 7 sure olarak belirtilmiştir)).

Kur'ân'daki Sırası: 59

Kur'ân'daki Yeri: 28. cüz, 544. sayfa

Mekkî/Medenî: Medenî

Nuzül (İnme) Sırası: 101

Kendisinden Önce Nazil Olan Sure: Beyyine Suresi

Kendisinden Sonra Nazil Olan Sure: Nur Suresi

Nuzülü (İnme) Hakkındaki Bilgiler: Medine döneminde Uhud Gazvesi’nden sonra hicretin 4. yılında nâzil olmuştur. Sûrenin nüzûl sebebi, Nadîroğulları’nın daha önce Hz. Peygamber ile imzaladıkları tarafsızlık antlaşmasını bozmalarıdır.

Uzunluğu: 3,4 sayfa

Ayet Sayısı: 24

Satır Sayısı: 51

Kelime Sayısı: 475 (Rumuzat-ı Semaniye), 445

Harf Sayısı: 1.712 (Rumuzat-ı Semaniye), 1.931

Fasıla Harfleri: Be, Ra, Mim, Nun

Bölüm (Ayn Durakları) Sayısı: 3

Secde Ayeti: -

Allah lafzı sayısı (Besmele hariç): 29

Rahman ismi sayısı (Besmele dahil): 2

Rahim ismi sayısı (Besmele dahil): 3

Rab ismi sayısı: 3

İçinde Kur'an kelimesi geçen ayetler: 1 (Haşir 21)

Hizb-ül Kur'an'da Geçen Ayetler Listesi: Haşir Suresindeki Hizb-ül Kur'an Ayetleri (7 ayet)

Bu ayetleri okumak için: Hizb-i Azam-ı Kur'an, Haşir Kısmı

Münâcât-ül Kur'an'da İktibas Edilen Ayetler: 2. ve 22.-24. ayetler (4 ayet)

Risale-i Nur'da Geçen Ayet Sayısı: 9 (Bkz. Haşir Suresinin Risale-i Nur'da Geçen Ayetleri listesi)

Risale-i Nur'da Tamamı Geçen Ayetler: 19. ve 20. ayetler (Toplam 2 ayet)

Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği

İkinci Sualiniz: Cemaatin iştiyakına ve okuyanın niyetine göre efdaliyet tahavvül eder (Hâşiye: İkinci Sual: Sabah ve akşam namazlarından sonra Sure-i Haşr’in sonunda هُوَ اللّٰهُ الَّذٖى den başlamak sünnet iken لَا يَسْتَوٖى den başlanması efdaliyeti terk olur mu?).

(Barla Lahikası)

---

Hem başlarında اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ veyahut سَبَّحَ ve يُسَبِّحُ bulunan surelerin başlarına dikkat et. Tâ bu sırr-ı azîmin şuâını göresin. Hem الٓمٓ lerin ve الٓرٰ ların ve حٰمٓ lerin fatihalarına bak; Kur’an’ın, Cenab-ı Hakk’ın yanında ehemmiyetini bilesin.

(12. Söz)

Ayetlerdeki Kelime ve Harf Sayıları

Haşir Suresinin Ayetlerindeki Kelime ve Harf Sayısı

Genel Ayet No	Sure No	Sure Ayet No	Kelime Sayısı	Harf Sayısı
5127	59	1	11	41
5128	59	2	40	181
5129	59	3	14	61
5130	59	4	12	51
5131	59	5	13	59
5132	59	6	25	90
5133	59	7	37	165
5134	59	8	18	93
5135	59	9	31	132
5136	59	10	23	104
5137	59	11	28	126
5138	59	12	16	72
5139	59	13	12	45
5140	59	14	23	93
5141	59	15	11	47
5142	59	16	17	65
5143	59	17	10	47
5144	59	18	17	72
5145	59	19	10	50
5146	59	20	10	45
5147	59	21	18	83
5148	59	22	13	49
5149	59	23	19	85
5150	59	24	17	75
Toplam	-	24	445	1.931

İlgili Maddeler/Sayfalar

• Haşir Suresinin Münacat-ül Kur'an'da İktibas Edilen Ayetleri
• Haşir: Öldükten sonra dirilme ve toplanma
• Beni Nadir: Surede bahsi geçen ve Peygamberimize ettikleri ihanet sonrası yurtlarından sürülen Yahudi kabilesi.

İlgili Kategoriler

• Haşir Suresindeki Hizb-ül Kur'an Ayetleri
• Haşir Suresinin Risale-i Nur'da Geçen Ayetleri